Lenovo ThinkCentre neo Ultra không chỉ là một chiếc máy tính để bàn nhỏ gọn mà còn là một phòng thí nghiệm AI thu nhỏ. Bên cạnh bộ vi xử lý Intel mạnh mẽ và card đồ họa NVIDIA hiệu năng cao, máy còn được trang bị một bộ xử lý thần kinh (NPU) độc lập Kinara Ara-2. NPU này, được thiết kế đặc biệt để tăng tốc các tác vụ AI, hứa hẹn mang đến hiệu suất vượt trội và khả năng tiết kiệm năng lượng.

Điểm độc đáo của Kinara Ara-2 là thiết kế độc lập trên một bảng mạch M.2 riêng biệt, tận dụng tối đa các làn PCIe. Điều này giúp NPU hoạt động hiệu quả hơn và linh hoạt hơn trong việc xử lý các tác vụ AI đa dạng. Tuy nhiên, trong quá trình trải nghiệm, Surface Việt nhận thấy rằng tiềm năng của NPU này vẫn chưa được khai thác tối đa. Mặc dù được quảng cáo rầm rộ, nhưng hiệu suất của NPU vẫn chưa được kiểm chứng một cách rõ ràng. Các bài kiểm tra cho thấy chưa có sự khác biệt đáng kể khi kích hoạt hoặc tắt NPU. Thậm chí, các phần mềm quản lý hệ thống cũng không thể nhận diện được sự tồn tại của NPU này.

Điều này đặt ra câu hỏi về vai trò của NPU trong một hệ thống như ThinkCentre neo Ultra. Với một chiếc GPU mạnh mẽ như RTX 4060, máy tính này đã có thể xử lý mượt mà các tác vụ đồ họa và AI cơ bản.

Mặc dù ThinkCentre neo Ultra được trang bị NPU Kinara Ara-2 đầy hứa hẹn, nhưng trong thực tế, chúng ta khó có thể cảm nhận được sự khác biệt rõ rệt. NPU chỉ xuất hiện đơn thuần trong Device Manager, thiếu vắng sự tích hợp sâu hơn vào hệ thống. Trong khi trang sản phẩm quảng cáo rầm rộ về các tính năng AI và khả năng tăng cường năng suất, các bài kiểm thực tế lại không cho thấy sự cải thiện đáng kể khi kích hoạt NPU.

Điều này đặt ra câu hỏi về vai trò thực sự của NPU trong cấu hình hiện tại. GPU RTX 4060 mạnh mẽ đã đủ sức xử lý phần lớn các tác vụ AI thông thường. Việc thiếu các công cụ giám sát và đánh giá hiệu năng cụ thể dành cho NPU càng làm tăng thêm sự mơ hồ.

Lenovo hứa hẹn sẽ bổ sung các tính năng và tối ưu hóa phần mềm để khai thác hết tiềm năng của NPU trong tương lai. Tuy nhiên, việc thiếu thông tin cụ thể về thời điểm cập nhật phần mềm khiến người dùng cảm thấy khá hụt hẫng.

Có thể nói, NPU trên ThinkCentre neo Ultra vẫn còn là một lời hứa hẹn chưa được thực hiện đầy đủ. Trong khi tiềm năng của công nghệ này là rất lớn, người dùng hiện tại vẫn chưa thể tận hưởng được những lợi ích thực sự mà NPU này có thể mang lại.

Việc đánh giá hiệu suất máy tính AI cần được cải thiện

Việc đánh giá hiệu năng của các máy tính AI hiện nay còn nhiều hạn chế. Các nhà sản xuất thường sử dụng chỉ số TOPS để so sánh sức mạnh của các NPU, nhưng con số này chưa thể phản ánh đầy đủ hiệu suất thực tế của sản phẩm. Một NPU được tối ưu hóa cho một loại tác vụ nhất định có thể không hoạt động tốt với các tác vụ khác, ngay cả khi có cùng số lượng TOPS.

Chẳng hạn, NPU Kinara Ara-2 trên Lenovo ThinkCentre neo Ultra có thông số kỹ thuật khá ấn tượng, nhưng việc thiếu các tiêu chuẩn đánh giá thống nhất khiến người dùng khó có thể so sánh trực tiếp với các sản phẩm khác như AMD Ryzen AI 300 hay Intel Core Ultra Series 2. Hơn nữa, mặc dù có đủ khả năng để hỗ trợ các tính năng AI tiên tiến như Copilot+ nhưng NPU này hiện chưa được tận dụng tối đa.

Tốc độ phát triển chóng mặt của AI khiến cho các công cụ đánh giá khó lòng theo kịp. Điều này tạo ra một tình huống khá khó xử cho người tiêu dùng. Các nhà sản xuất có thể dễ dàng quảng cáo sản phẩm của mình mà không cần phải chứng minh hiệu năng một cách cụ thể, trong khi người mua lại phải đối mặt với nhiều thông tin mập mờ và khó so sánh

Liệu bạn có thực sự cần một máy tính AI với NPU không?

Trí tuệ nhân tạo đã trở nên phổ biến đến mức hầu hết các laptop hiện đại đều được trang bị NPU. Tuy nhiên, đối với người dùng thông thường, lợi ích của NPU chưa thật sự rõ rệt trong các hoạt động hàng ngày. Chỉ những người thường xuyên sử dụng các ứng dụng đòi hỏi xử lý hình ảnh và video cao cấp, như các hiệu ứng trong Windows Studio, mới cảm nhận được sự khác biệt.

Surface Laptop Studio 2 còn hướng đến một phân khúc khách hàng khác: các chuyên gia AI. Với cấu hình mạnh mẽ, bao gồm cả GPU NVIDIA RTX 4060 có khả năng xử lý đồ họa vượt trội, máy tính này đáp ứng tốt các nhu cầu làm việc chuyên sâu.

Thị trường máy tính AI vẫn còn khá mới mẻ. Việc sở hữu một chiếc máy tính trang bị NPU mạnh mẽ là một quyết định cần cân nhắc kỹ lưỡng, đặc biệt là khi nhu cầu về AI trong công việc ngày càng tăng. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa sức mạnh của AI, việc đầu tư vào một chiếc máy tính có NPU chuyên dụng là điều hoàn toàn xứng đáng