Microsoft Surface Neo: Vì sao thiết bị đầy hứa hẹn này bị “khai tử” ngay cả trước khi ra mắt?

Ra mắt vào tháng 10 năm 2019, Surface Neo được kỳ vọng sẽ trình làng vào “mùa lễ hội 2020”. Microsoft đã đặt cược lớn rằng đây sẽ là bước đột phá tiếp theo cho dòng Surface và hệ điều hành Windows.

Tuy nhiên, mùa lễ hội năm 2020 đã trôi qua và Surface Neo chưa bao giờ được ra mắt. Sản phẩm này đã bị âm thầm xếp xó vào năm 2021, cùng với hệ điều hành mà nó dự kiến sẽ sử dụng, đánh dấu sự kết thúc của một dự án đầy tham vọng. Mặc dù Microsoft chính thức tuyên bố rằng Surface Neo chỉ bị “hoãn lại”, nhưng đến nay, có thể thấy rõ sản phẩm này sẽ không bao giờ được tung ra thị trường.

Windows 10X chưa bao giờ được hoàn thiện và bản cài đặt trên chiếc Surface Neo này cũng không phải là bản cuối cùng. 

Hãy cùng Surface Việt đi khám phá xem Surface Neo có gì đặc biệt và tại sao Microsoft lại không ra mắt sản phẩm này nhé!

1/ Phần cứng Surface tốt nhất từ trước đến nay?

Thiết kế của Surface Neo có thể gói gọn trong một từ: “tuyệt đẹp”. Có lẽ đây là phần cứng PC tốt nhất mà Microsoft từng sản xuất. Với sự kết hợp của kim loại, kính và polycarbonate, thiết bị mang lại cảm giác cực kỳ cao cấp, hoàn toàn khác biệt so với các máy tính bảng hay laptop trên thị trường. Kích thước của nó cũng rất độc đáo, khi gập lại nhỏ hơn một chút so với Surface Go, và khi mở ra lại tương đương Surface Pro.

Tuy nhiên, không giống như Surface Pro và Surface Go, Surface Neo mỏng đến kinh ngạc. Mỗi nửa chỉ dày 5,6mm, khiến thiết bị này trở thành một trong những chiếc PC Windows mỏng nhất từ trước đến nay. Đối với một thiết bị dự kiến ra mắt với CPU Intel vào năm 2020, đây thực sự là một thành tựu đáng nể.

Microsoft đã quảng cáo một số tư thế sử dụng khác nhau cho Surface Neo, bao gồm chế độ hai màn hình, một màn hình, lều và laptop. Khi mở thiết bị ở chế độ hai màn hình, bạn sẽ thấy hai màn hình LCD 9 inch tỷ lệ 4:3 tuyệt đẹp. Chúng được đặt cách nhau một khoảng ngắn và căn chỉnh hoàn hảo, tạo ra một không gian làm việc liền mạch.

Hai màn hình này có độ sáng và chất lượng hiển thị đáng kinh ngạc. Với độ phân giải 1920×1440 và mật độ điểm ảnh 267 PPI, văn bản và hình ảnh hiển thị vô cùng sắc nét. Khi kết hợp lại, chúng tạo thành một không gian hiển thị rộng tương đương màn hình 13 inch với tỉ lệ 3:2.

Bạn có thể sử dụng hai màn hình này theo cả chiều dọc và chiều ngang. Màn hình bên phải cũng có thể đóng vai trò như một bàn phím và bàn di chuột ảo, biến Surface Neo thành một chiếc laptop mini. Ngoài ra, thiết bị còn đi kèm một bàn phím vật lý sẽ được đề cập chi tiết hơn ở phần sau.

Nhiều chi tiết thiết kế trên Surface Neo mang hơi hướng của Surface Duo, ra mắt năm 2020. Phần bản lề bằng nhôm cho cảm giác chắc chắn và mát lạnh khi chạm vào. Bản lề được đặt ở hai đầu của gáy, với kích thước lớn hơn đáng kể so với bản lề của Surface Duo để chịu được sức nặng của các tấm kính lớn hơn.

Bản lề của thiết bị mang lại cảm giác vô cùng chắc chắn. Dù khó diễn tả bằng lời, nhưng chúng được cân bằng hoàn hảo giữa độ cứng và sự linh hoạt. Bản lề không quá cứng đến mức khó mở hoặc đóng, nhưng cũng không quá lỏng lẻo gây cảm giác ọp ẹp. Người dùng luôn có thể dễ dàng điều chỉnh vị trí màn hình chỉ với một lực vừa phải.

Tương tự Surface Duo, Surface Neo có thể mở và đóng một cách linh hoạt. Khi gập máy lại hoặc lật sang chế độ một màn hình, hai nửa của thiết bị sẽ khớp vào nhau, tạo ra một âm thanh nhẹ nhàng và êm tai.

Mặc dù Microsoft không công bố liệu Surface Neo có hỗ trợ LTE hay không, việc thiết bị này có khe cắm SIM dành cho dữ liệu LTE đã phần nào trả lời câu hỏi đó. Điều thú vị là Microsoft đã tích hợp khe cắm này trực tiếp vào nút chỉnh âm lượng, biến nó thành các nút âm lượng khi SIM được lắp vào.

Thiết kế này không làm giảm cảm giác bấm của các nút. Nút nguồn và nút âm lượng rất nhạy, khó có thể nhận ra rằng bạn có thể tháo chúng ra để lắp SIM. Đây là một chi tiết kỹ thuật độc đáo, đáng ngạc nhiên vì chưa xuất hiện trên các thiết bị khác trên thị trường.

2/ Dòng phụ kiện độc đáo

Surface Neo có các phụ kiện chuyên dụng cho bút và bàn phím: Surface Slim Pen và bàn phím từ tính. Bạn có thể gắn Slim Pen vào mặt trước và bàn phím vào mặt sau để chúng sạc khi Neo ở chế độ ngủ. Bàn phím cũng có thể lật lại và gắn vào màn hình bên phải để sử dụng như một chiếc laptop mini, đồng thời tiếp tục sạc trong lúc dùng.

Thao tác lật bàn phím từ mặt sau lên màn hình rất cuốn hút và mang lại cảm giác hài lòng. Nhờ lực từ cực mạnh, bạn có thể nhấc ngược thiết bị chỉ bằng cách giữ bàn phím mà Surface Neo vẫn gắn chặt. Nam châm tạo ra một âm thanh “thùng” êm tai khi bàn phím được gắn vào màn hình, đồng thời tự động kích hoạt màn hình thứ hai thành bàn di chuột ảo và bảng biểu tượng cảm xúc.

Các phím của bàn phím này nhỏ hơn đáng kể so với Surface Go, và hành trình phím cũng rất nông. Điều này là dễ hiểu, vì phần trên cùng của bàn phím được thiết kế rất mỏng.

Bàn phím có thiết kế hơi vát, cho phép Neo gập lại khi bàn phím nằm giữa hai màn hình, giúp giảm nguy cơ làm hỏng màn hình. Đây là một chi tiết rất tinh tế. Dù không gian gõ phím khá chật, nhưng trải nghiệm vẫn mang lại cảm giác chắc chắn và hài lòng.

3/ Hiệu suất không nhanh nhẹn

Vì thiết bị này chạy Windows 10X nên việc kiểm tra hiệu suất chuyên sâu là điều không hề dễ dàng. Tuy nhiên, qua trải nghiệm thực tế, có thể thấy Surface Neo hoạt động không nhanh. Con chip Intel Lakefield không thực sự tốt, điều này cũng lý giải tại sao Intel đã hủy bỏ dòng chip này không lâu trước khi Surface Neo bị xếp xó.

Đáng chú ý là thiết bị này rất nóng khi chạy các tác vụ nặng, khiến hiệu suất thường xuyên bị giảm. Trong khi việc máy tính nóng lên là bình thường, Surface Neo lại nóng đến mức đôi khi phải đặt xuống vì lo ngại hư hại do nhiệt.

Nguyên nhân có thể là do các driver chưa hoàn thiện, nhưng một số nguồn tin cho rằng Surface Neo quá mỏng để làm mát con chip Intel Lakefield. Microsoft đã nỗ lực rất nhiều để Lakefield hoạt động ổn định trong bộ khung không có quạt tản nhiệt này, nhưng không thể phủ nhận rằng con chip này không mang lại hiệu quả cao.

Đây là lý do chính khiến sản phẩm này bị hủy bỏ. Là một thiết bị được thiết kế hợp tác với Intel, Microsoft không thể dễ dàng thay thế bằng bộ xử lý ARM. Hơn nữa, với sự bùng phát của đại dịch và sự giảm sút quan tâm đến các yếu tố hình thức độc đáo như Surface Neo, Microsoft đã không còn động lực để đưa sản phẩm này ra thị trường.

4/ Hệ điều hành đầy tiềm năng

Windows 10X được xây dựng trên nền tảng hiện đại mới có tên Windows Core OS, chỉ chạy các ứng dụng UWP (Universal Windows Platform) một cách nguyên bản. Nhờ đó, hệ điều hành không bị chậm lại bởi các ứng dụng và dịch vụ cũ.

Trên thực tế, toàn bộ Windows Shell đã được xây dựng lại từ đầu bằng mã hiện đại, điều mà ngay cả Windows 11 cũng chưa đạt được. Tuy nhiên, chính vì vậy mà Windows 10X lại rất đơn giản, với rất ít cài đặt tùy chỉnh và thậm chí còn ít ứng dụng hơn.

Khi ở chế độ soạn thảo, phần trên của màn hình dưới sẽ biến thành bàn di chuột ảo, cho phép bạn dễ dàng điều hướng. Ngoài ra, tính năng “Wunderbar” – tên gọi hoa mỹ của bảng biểu tượng cảm xúc trên Windows 11 – cũng được tích hợp.

Tính năng này thực sự rất gọn gàng. Ý tưởng tìm kiếm biểu tượng cảm xúc hoặc ảnh gif ngay trên bảng điều khiển nằm phía trên bàn phím vật lý là một sáng kiến thiên tài. Giống như một thanh Touch Bar lớn của Mac, nhưng tốt hơn ở nhiều khía cạnh. 

Điều thú vị hơn nữa là khi bạn di chuyển bàn phím vật lý qua bàn di chuột ảo, Windows sẽ tự động di chuyển bàn di chuột xuống phía dưới để có vị trí truyền thống hơn. Điều này rất hữu ích, đặc biệt với những người không quen với việc bàn di chuột nằm phía trên bàn phím.

Ban đầu, Windows 10X được thiết kế để chạy các ứng dụng Win32 thông qua ảo hóa, cho phép người dùng chạy mọi ứng dụng Windows trên nền tảng này. Tuy nhiên, tính năng này chưa hoạt động ổn định trên phần cứng và phần mềm tiền phát hành.

Điểm cộng là Windows 10X chạy phiên bản Chromium của Edge, cho phép người dùng cài đặt các ứng dụng web như Spotify và Telegram. Ngoài ra, một số ứng dụng UWP như bộ Office Mobile, Mail & Calendar vẫn hoạt động tốt.

Thế nhưng, thật không may, Surface Neo sẽ không bao giờ được ra mắt. Các thiết bị Surface hiện nay cũng đã có một định hướng hoàn toàn khác, không còn tập trung vào việc tạo ra các yếu tố hình thức độc đáo mà thay vào đó là thiết lập tiêu chuẩn cho những sản phẩm đã có sẵn trên thị trường.